رله مشعل گازی چیست؟

رله مشعل گازی به طور خلاصه وظیفه کنترل عملکرد یک مشعل گازی را بر عهده دارد تا از بروز هرگونه مشکل و اختلال جدی در سیستم های گرمایشی جلوگیری کند. اما پیشنهاد میکنم برای آشنایی بیشتر و هر چه بهتر با رله و کاربرد آنها در مشعلهای گازی ما را تا پایان این مقاله همراهی کنید.

رله چیست؟

رله های کلیدهای الکتریکی هستند که مدارها را با دریافت سیگنالهای الکتریکی از منابع خارجی باز و بسته می کنند. در حالی که ما از کلیدهای معمولی برای بستن یا باز کردن یک مدار به صورت دستی استفاده میکنیم، رله کلیدی است که دو مدار را متصل یا قطع میکند.

رله‌های استفاده شده در محصولات الکتریکی نیز به روشی مشابه کار می‌کنند. آنها یک سیگنال الکتریکی را دریافت کرده و با روشن و خاموش کردن پرشر پکیج ها سیگنال را به تجهیزات دیگر ارسال می کنند.

به عنوان مثال، زمان تماشای تلویزیون دکمه کنترل از راه دور تلویزیون را فشار می دهیم، یک سیگنال الکتریکی به “رله” داخل تلویزیون ارسال شده تا برق اصلی را روشن کند.

انواع و روش کار رله ها

رله ها دارای سه نوع اصلی الکترومکانیکی، حالت جامد و نی هستند که هر کدام به روشهای مختلف وظیفه خود را انجام می دهند: 

رله های الکترومکانیکی:

این نوع رله ها دارای یک سیم پیچ الکترومغناطیسی و یک متحرک مکانیکی هستند. زمانی که سیم پیچ جریان را دریافت میکند، باعث ایجاد یک میدان مغناطیسی شده که تماس متحرک یا آرمیچر را جذب میکند. هنگامی که سیم پیچ قدرت خود را از دست میدهد، میدان مغناطیسی خود را از دست داده که با استفاده از یک یک فنر تماس به پایان میرسد. رله‌های مکانیکی می‌توانند مقدار زیادی جریان را تحمل کنند، اما در سوئیچینگ به اندازه سایر انواع رله سریع نیستند.

رله های حالت جامد: 

رله حالت جامد هیچ قطعه متحرکی ندارد و این امر باعث افزایش قابلیت اطمینان طولانی مدت آنها میشود. انرژی کنترلی مورد نیاز بسیار کم تر از توان خروجی است و در نتیجه افزایش توانی بالاتر از رله‌های دیگر ایجاد می‌کند. این نوع رله ها معمولاً کوچک بوده و همچنین در سوئیچینگ سریعتر از سایر رله ها هستند و بنابراین برای برنامه هایی مانند ترانزیستورهای رایانه استفاده می شوند.

رله نی: 

رله های نی دارای یک سوئیچ نی و یک سیم پیچ الکترومغناطیسی هستند که در یک لوله شیشه ای پر از گاز بی اثر مهر و موم شده اند. هنگامی که سیم پیچ جریان را دریافت میکند، تیغه های موجود در نی یکدیگر را جذب و یک مسیر بسته را تشکیل میدهند. از آنجایی که هیچ آرمیچر متحرکی وجود ندارد، آنها می توانند سریعتر از رله های بزرگتر سوئیچ شوند و همچنین برای عملکرد به ولتاژ پایینی از مدار کنترل نیاز دارند.

هر سه این رله ها کاربردهای مختلفی دارند و برای کنترل مقادیر جریانهای مختلف و تعداد مدارها از آنها استفاده می شود که ما در ادامه این مقاله به رله مشعل گازی میپردازیم.

رله مشعل گازی

رله مشعل گازی به صورت یک برد الکترونیکی وظیفه کنترل فعالیتهای مشعل را به عهده داشته و زمان نشت گاز یا شعله زیاد، جریان گاز را به کمک پرشر سوئیچ ها قطع میکند تا دستگاه خاموش شده و مشعل نیز غیر فعال شود. به همین دلیل نقش رله مشعل گازی در جلوگیری از انفجار و رخ دادن حوادث خطرناک و جبران ناپذیر بسیار مهم است. همچنین یک وظیفه مهم دیگر رله مشعل های گازی زمانی که برای قطعات مشعل مشکلی رخ داده باشد این است که با قطع کردنجریان گاز، ایمنی موتورخانه و مشعل را حفظ کنند.

فرق رله مشعل گازی با گازوئیلی:

فرق این دو رله مشعل در این است که رله مشعل گازوئیلی همزمان مکانیکی – الکترونیکی است در حالی که رله مشعل گازی تمام الکترونیکی بوده و از لحاظ مدل، برند و عملکردی که از خود نشان میدهند دارای انواع مختلفی هستند. در واقع یک رله مشعل گازی باکیفیت مانند یک اپراتور سالم عمل کرده و درجه حرارت مشخص مشعل را با ایجاد جرقه، خاموش و یا روشن میکند.

نحوه کار رله مشعل گازی:

رله های مشعل گازی از لحاظ عملکرد به رله های یک فاز و دوفاز تقسیم می شوند. روی پایه رله سیم کشی های دقیقی انجام شده است تا میله یون که فاصله آن تا اتصال بدنه چیزی حدود 3 میلی متر است وجود یا عدم وجود آتش و شعله را از طریق این سیمها به رله منتقل کند.

اگر شعله ای وجود نداشته باشد، میله یون مشعل نشانه را به رله انتقال داده و در نهایت رله دستور ایجاد جرقه را به ترانس جرقه صادر میکند. در غیر این صورت و با وجود شعله، رله با توجه به تنظیمات دستی ترموستات تصمیم میگیرد با قطع کردن جریان گاز در سقف دمای تعیین شده ، شعله را خاموش کند. 

اگر افت درجه حرارت بویلر و دیگ باعث خاموش شدن شعله شود، رله از طریق ترموستات روی دیگ از کاهش دمای دیگ و بویلر باخبر شده و در دمای مشخص با ایجاد جرقه، جریان گاز را وصل کرده و شعله را روشن میکند. 

تعمیر رله مشعل گازی:

معمولا سرویس منظم از خرابی رله جلوگیری میکند اما ممکن است برخی اوقات عملکرد رله مشعل گازی با خطا مواجه شود که در این مواقع باید توسط تعمیرکار، رله را تعویض و یا عیب یابی و تعمیر کرد. با توجه به هزینه های تعمیر رله و مقایسه هزینه آن با خرید یک رله جدید و نو در بسیاری از موارد تعویض رله به صرفه تر از تعمیر آن است.

ویژگی های رله مشعل گازی:

رله های مشعل گازی اغلب اوقات دارای مشخصات زیر هستند.

1- مصرفی : 37 آمپر

2- جریان هر پایه : 4 آمپر

3- خروجی : 6 آمپر

4- فیوز : 6 تا 10 آمپر

5- زمان تخلیه بار الکتریکی : 30 ثانیه

6- زمان ریست شدن : 2 ثانیه

7- تولید جرقه : 3 ثانیه

8- ولتاژ : 220 ولت

9- دما : 10- تا 60+ درجه سلسیوس

انواع رله مشعل گازی

رله های مشعل گازی دارای برندهای مختلفی است که هر کدام ویژگی های خاص خودشان را دارند. ما در ادامه با تعدادی از برند ها و مدل هایی که در بازار ایران موجود هستند آشنا می شویم.

رله مشعل گازی مدل G790 

این نوع رله برای کنترل مشعل های گاز سوز خانگی و نیمه صنعتی کاربرد دارد. 

مشخصات :

1- استاندارد عایق IP44 

2- قاب پلی کربنات نشکن

3- عملکرد آسان و ساده

4- فیوز سریع 10 آمپر

5- زمان تخلیه 40 ثانیه

6- زمان جرقه زنی 3 ثانیه

7- جریان هر پایه 4 آمپر

8- حداکثر جریان خروجی 6 آمپر

 قیمت : 500 هزار تومان

برند : شکوه

رله مشعل گازی مدل TMG740

رله مدل TMG740  برای کنترل مشعل های گازسوز صنعتی و سایز بزرگ کاربرد دارد

مشخصات:

1- عملکرد آسان و ساده

2- قاب پلی کربنات نشکن

3- استاندارد عایق IP44

4- فیوز سریع 10 آمپر

قیمت : 480 هزار تومان

برند : شکوه

رله مشعل گازی مدل MMI 810.1

برای مشعل های گاز سوز خانگی و نیمه صنعتی کاربرد دارد.

مشخصات:

1- عملکرد ساده و آسان

2- قاب پلی کربنات نشکن

3- استاندارد کیفیت اروپایی CE

4- استاندارد عایق IP44

5- ساخت مجارستان

برند: Honeywell